کاربرد پرینترهای سه بعدی در دندانپزشکی
طی یک دهه ی گذشته استفاده از تکنولوژی پرینتر سه بعدی در دندانپزشکی به منظور ترمیم دندان، تولید دندان مصنوعی و بسیاری موارد دیگر، تحولی عظیم در صنعت دندانپزشکی ایجاد کرده است. پرینت سه بعدی دندان نسبت به روش های سنتی، سرعت و سهولت بیشتری را به ارمغان آورده و امکان انجام آن، هم در مطبهای دندانپزشکی و هم در لابراتوار وجود دارد. امروزه دندان پزشکان قادر هستند با استفاده از یک اسکنر سه بعدی مخصوص دهان و دندان مدل سه بعدی دندان را اسکن کرده و سپس با استفاده از پرینتر سه بعدی آن را پرینت کنند. دندانپزشکان از پرینتر سه بعدی برای ساخت تاج دندان، اتصالات پل مخصوص دندان و ارتودنسی استفاده می کنند.
پرینتر سه بعدی در دندانپزشکی دارای قابلیت ساخت قالب های دندانی و ایمپلنت های دندان را دارد.
استفاده از نسل جدید پرینترها در علوم پزشکی
در سال های اخیر استفاده از پرینتر سه بعدی در دندانپزشکی بسیار گسترش یافته است. در واقع این پرینترها تاثیر زیادی در درمان و ساخت ابزارها و پروتزها داشته اند.
به طور معمول برای ساخت پروتز ها، ایمپلنت، گارد های محافظ، براکت های ارتودنسی و … به قالب گیری دهان و دندان نیاز است. این کار معایب زیادی را به همراه دارد که از جمله می توان به خطا در قالب گیری اشاره نمود. برای ساخت موارد گفته شده با استفاده از پرینتر سه بعدی دیگر نیازی به قالب گیری از دهان و دندان ها نبوده و این عمل باعث می شود خطاهای احتمالی در حین ساخت به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند. در لابراتوار ها به دلیل حجم بالای سفارشات، ساخت آنها زمان بر بوده و مراجعه کنندگان زمان زیادی را برای بهبود یافتن وضعیت خود صرف می کنند؛ اما با استفاده از پرینتر های سه بعدی ساخت ابزارها و پروتز ها و … در مدت زمان بسیار کمتری انجام می گیرد.
از تکنولوژی های پرینتر سه بعدی در دندانپزشکی می توان به DPL و SLS اشاره نمود. البته برخی از سازنده های پرینتر ها، پرینتر هایی مخصوص دندانپزشکی با نام تجاری DENTAL نیز به بازار عرضه کرده اند. این پرینتر ها دندان را در یک محیط ایزوله و آنتی باکتریال پرینت کرده و دقت بالاتری دارند.
ساخت براکت های ارتودنسی با پرینت سه بعدی
در حال حاضر برای ساخت براکت های ارتودنسی با پرینتر سه بعدی فقط قالب گیری به صورت سه بعدی انجام شده و ساخت آنها در بسیاری از نقاط جهان با استفاده از دستگاه پرینتر سه بعدی انجام می گیرد. این قالب ها جهت شکل دادن به براکت های ارتودنسی استفاده می شوند. ساخت این نوع براکت ها نسبت به براکت های فلزی مزایای زیادی مانند قابلیت جدا شدن و ضد حساسیت بودن آنها را به همراه دارند.
برای ساخت پوشش محافظ دندان (night guard) و brace و یا روکش دندان، زمان زیادی لازم است. در حال حاضر این زمان با استفاده از پرینتر های سه بعدی به حداقل رسیده است. برای ساخت این موارد دندانپزشک ابتدا یک ابزار دیجیتالی را در دهان فرد قرار می دهد که با استفاده از آن می توان شکل دندان ها، فرم فک ها و … را اسکن نمود. در واقع این روش به جای روش معمول قالب گیری استفاده می شود. پس از آن یک فایل دیجیتالی به دست می آید که با آن می توان، موارد مذکور را با دقت بالایی با مواد مورد تایید FDA ساخته و پرینت نمود. در نتیجه تمام این اقدامات خطای فرآید ساخت به شدت کاهش پیدا کرده و بیماران زمان بسیار کمتری را درگیر پروسه ساخت خواهند بود.
مراحل چاپ دندان:
- ۱. اسکن: با استفاده از یک اسکنر داخل دهانی، اطلاعات به صورت دیجیتال ضبط می شود.
- ۲. طراحی: فایل اسکن دیجیتال به نرم افزار طراحی منتقل و طراحی توسط نرم افزار انجام می شود.
- ۳. چاپ: پس از اتمام طراحی، فایل به نرم افزار آماده سازی چاپ منتقل شده و فرآیند چاپ آغاز می شود.
- ۴. آماده سازی: قطعات چاپ شده، جهت رفع آلودگی های سطحی شسته شده و خشک می شود.
ساخت بریج های دندانی و پروتز ها با استفاده از پرینتر سه بعدی
به طور معمول ساخت یک دست دندان مصنوعی یا یک بریج، به زمان زیادی نیاز دارد. در این مدت بیمار باید مدت زیادی منتظر بماند. در حالی که با استفاده از پرینتر سه بعدی این زمان به حداقل خواهد رسید. همان طور که گفته شد، دندانپزشک ابتدا باید با یک دستگاه دهان فرد را اسکن نماید. با این کار ساخت بریج یا پروتز با سرعت و دقت بیشتری به واسطه پرینت سه بعدی انجام خواهد گرفت.
ساخت روکش دندان با استفاده از پرینت سه بعدی
فرایند ساخت و نصب روکشهای دندانی به طور معمول مانند دندان مصنوعی یا بریج به چندین بار مراجعه نیاز دارد که این فرایند با استفاده از روکشهایی که با پرینتر سه بعدی ساخته میشوند به حداقل خواهد رسید. به این صورت که پس از اسکن اولیه دهان، روکش دندان با استفاده موادی همچون کامپوزیت بوسیله پرینتر سهبعدی و با استفاده از نرمافزار مخصوص ساخته میشود. در سالهای اخیر برای ساخت لامینیت های دندان از پرینترهای سهبعدی استفاده میشود که نسبت به روشهای سنتیتر هزینه بالاتری خواهند داشت. به دلیل پرهزینه بودن پرینترهای سهبعدی و مواد اولیه، هنوز در بسیاری از مراکز دندانپزشکی از روشهای معمول استفاده می شود که امید است در آینده با استفاده از پرینترهای سهبعدی خدمات دندانپزشکی با سرعت، دقت و اثربخشی بالاتری ارائه شوند.
